หนังสือที่เรานำมารีวิววันนี้นั้นเรียกว่าเป็นดั่งประวัติศาสตร์ของมนุษย์ชาติที่รวมอยู่ในเล่มเดียว หนังสือเล่มดังกล่าว คือ SAPIENS เซเปียนส์ ประวัติย่อมนุษยชาติ หนังสือที่เขียนโดย Yuval Noah Harari ที่ได้รวบรวมข้อมูลของมนุษย์ชาติไว้ตั้งแต่จุดกำเนิดโลกอย่าง Big Bang จนถึง ณ ปัจจุบัน ภายในหนังสืออันแน่นไปด้วยข้อมูลในทุกยุคสมัย ตลอดจนสาเหตุที่ทำให้มนุษย์ก้าวขึ้นมาบนจุดสูงสุดของห่วงโซ่อาหารทุกอย่างถูกบรรจุในหนังสือเล่มนี้ โดยในบทความนี้เพจ รีวิวทุกอย่างที่อ่านออก จะมาบอกเล่าถึงเนื้อหาที่อัดแน่นอยู่ในนี้ว่าน่าสนใจและค้นหาขนาดไหนกับ รีวิว SAPIENS เซเปียนส์ ประวัติย่อมนุษยชาติ
รีวิว Sapiens ประวัติย่อมนุษยชาติที่ถูกรวมไว้ในหนังสือเล่มเดียว
เมื่ออ่านเล่มนี้จบแล้ว คำแรกที่อุทานออกมาเลยคือ “คนเขียนเป็น AI เปล่าเนี่ย!”
ที่คิดว่าคนเขียนเป็น AI รึเปล่าเพราะว่าข้อมูลมันเยอะมาก แน่นมาก มีทั้งจิตวิทยา วิทยาศาสตร์ ประวัติศาสตร์และอีกไม่รู้กี่ศาสตร์อัดกันแน่นเต็มหนังสือไปหมด ไม่แปลกใจที่เล่มนี้เป็นหนังสือดังเพราะว่าความเข้มข้นของเนื้อหาสมคำร่ำลือ (แน่นขนาดที่ว่าบทอ้างอิงมีตั้ง 42 หน้า!)
เล่มนี้ได้รวมประวัติศาสตร์ทั้งหมดของมนุษย์เราตั้งแต่ Big Bang จนมาถึงโลกปัจจุบัน ซึ่งมันเป็นหนังสือเล่มแรกเลยที่รวบรวมตั้งแต่ต้นยันจบได้ค่อนข้างครบถ้วน เนื่องจากเป็นหนังสือที่ค่อนข้างดัง ทำให้มีกระทู้เขียนสรุปให้ไว้พอสมควร ใครที่อ่านเล่มจริงไม่ไหวสามารถไปหาตัวสรุปอ่านได้นะคะ
เนื้อหาหลัก
เล่มนี้ได้อธิบายเผ่าพันธุ์ Sapiens ของเราว่าทำไมเราถึงเป็นสิ่งมีชีวิตที่อยู่สูงสุดของห่วงโซ่อาหารได้เหตุผลเพราะว่าเราได้ผ่านการปฏิวัติใหญ่มาทั้งหมด 3 ครั้ง ได้แก่
1.ปฏิวัติการรับรู้
มีประโยคหนึ่งในบทนี้ที่น่าสนใจมากคือ “มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่สามารถสื่อสารเรื่องที่ไม่เห็นได้” ความหมายคือ การที่เรามีภาษาใช้กันในหมู่เผ่าพันธุ์ของเรานั้นไม่ใช่เรื่องแปลกเลยเพราะนก มด หรือ สัตว์อื่นๆ ก็มีภาษาที่ใช้กันภายในทั้งนั้น แต่สิ่งที่แตกต่าง คือ ภาษาของเราสามารถพูดถึงสิ่งที่ไม่ได้เกิดขึ้นจริงได้ เช่น เทวดา ภูติผีปีศาจ ต่างๆ
มันคงเป็นภาพที่แปลกที่เราจะเห็นลิงพูดถึงแม่น้ำที่ไม่มีอยู่จริงหรือนกพูดถึงเมล็ดพันธุ์พืชวิเศษที่กินแล้วจะอายุเป็นอมตะ แต่มนุษย์เราพัฒนาภาษาขึ้นมาในแบบที่เราสามารถสื่อถึงเรื่องนามธรรมได้ การซุบซิบนินทาเป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญที่ทำให้มนุษย์เราแตกต่างจากสัตว์อื่น มันเป็นการสร้างกฎการอยู่ร่วมกันและทำให้เราเป็นสัตว์สังคมที่อยู่กันในกลุ่มที่ใหญ่ขึ้นและมั่นคงขึ้น โดยที่การซุบซิบนินทานั้นสร้างกฎการอยู่ร่วมกันซึ่งได้ผลดีเมื่อรวมกลุ่มไม่เกิน 150 คน ซึ่งถือว่าเป็นกลุ่มที่ใหญ่และมั่นคงมาก
ปกติแล้วการที่สัตว์จะเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมได้ มักจะต้องเกิดการเปลี่ยนแปลงในระดับของพันธุกรรม แต่เนื่องจากที่เราสามารถสื่อสารในเรื่องนามธรรม และได้สร้างศาสนา ความเชื่อต่างๆ ขึ้นมา สปีชีส์ของเราจึงสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้โดยใช้ปัจจัยทางวัฒนธรรม (Cultural Evolution)
2.ปฏิวัติเกษตรกรรม
ในการปฏิวัตินี้มีการหลอกลวงที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์เกิดขึ้น การปฏิวัตินี้คือการปฏิวัติที่เซเปียนส์เปลี่ยนจากการเป็นพรานป่า หาเท่าที่กิน มาเป็นเกษตรกรที่ปลูกและเลี้ยงปศุสัตว์ ฟังดูเหมือนว่ามนุษย์ของเราได้พัฒนาขึ้นเพราะเราสามารถสร้างผลผลิตมวลรวมได้มากขึ้น แต่แท้จริงแล้วเป็นเรื่องหลอกลวง
พรานป่ามีชีวิตที่อดอยากและเผชิญกับโรคน้อยกว่าถ้าเทียบกับเกษตรกร เนื่องจากผลผลิตที่เพิ่มขึ้นได้ถูกนำไปเพิ่มจำนวนประชากรและปรนเปรอชนชั้นนำของสังคม ดังนั้นแล้วการปฏิวัติครั้งนี้จึงเป็นการเพิ่มจำนวนของสปีชีส์แต่หาใช่การพัฒนาคุณภาพความเป็นอยู่และแน่นอนว่าเมื่อเราเปลี่ยนไปใช้ชีวิตแบบเกษตรกร การค้าย่อมตามมา การอยู่ร่วมกันก็ใกล้ชิดมากขึ้น ทำให้เกิดเป็นเมืองขึ้นมา เมื่อผู้คนมาอยู่ร่วมกันมากๆ ศาสนา ความเชื่อกฎหมาย และอื่นๆ อีกมากมายก็เริ่มตามมาและยิ่งนำพาให้มนุษย์แตกต่างจากสัตว์อื่นมากขึ้น
3.ปฏิวัติวิทยาศาสตร์
ตามชื่อเลยค่ะ อันนี้เป็นตอนที่วิทยาศาสตร์เริ่มเข้ามามีบทบาทกับมนุษย์ วิทยาศาสตร์ทำให้เราเข้าใกล้กับคำว่า “พระเจ้า” เริ่มสร้างเวทย์มนต์และทำเรื่องที่เหนือธรรมชาติได้ ในบทนี้เนื้อหาน่าสนใจเยอะมากๆ แต่ขอพูดถึงประเด็นหนึ่งซึ่งสำหรับเราแล้วเป็นประเด็นหลักของหนังสือเล่มนี้เลยคือ “เราเข้าใกล้กับการเป็นพระเจ้า แต่ที่น่ากลัวคือเราอาจจะยังไม่รู้ว่าเราต้องการอะไร”
คำถามมันเกิดขึ้นจากการปฏิวัติทุกครั้งที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์มนุษยชาติว่า เราได้เปลี่ยนแปลงไปเพื่อทำให้สปีชีส์เราดีขึ้นจริงหรือ ยกตัวอย่าง เช่น การปฏิวัติเกษตรกรรมที่สร้างผลเสียด้านโรคระบาดและการขาดสารอาหารในบางกลุ่ม และถ้าเรามีการวิวัฒนาการไปแต่ไม่ใช่เพื่อสิ่งที่ดีขึ้นแล้วเราจะวิวัฒนาการไปทำไม?
เรามักจะถามว่าเรา “ต้องการจะเป็นคนแบบไหน” เช่น แข็งแรงขึ้น ก็สร้างยา อยู่ได้นานขึ้น ก็โคลนร่างกายตัวเอง แต่คำถามที่อาจจะน่าถามกว่ามากคือ “เราต้องการจะต้องการอะไรกันแน่?” สิ่งไหนกันแน่ที่ดีกับเผ่าพันธ์ของเราจริงๆ หนังสือเล่มนี้ชวนให้เราคิดกับคำถามนี้อย่างจริงจัง ไม่เช่นนั้นแล้วเซเปียส์จะกลายเป็นพระเจ้าที่ไม่เข้าใจความต้องการตัวเอง
วิธีการเล่าเรื่องของคนเขียน
นอกจากที่ข้อมูลจะแน่นอย่างที่ได้บอกมาแล้ว Yuval มีวิธีการเล่าพิเศษที่ทั้งน่าเชื่อถือและน่าสนใจในเวลาเดียวกัน ยอมรับว่าบางครั้งจะมี Jargon (คำศัพท์เฉพาะ) ที่งงๆ หรือไม่เข้าใจอยู่บ้าง แต่โดยภาพรวมแล้วถือว่าอ่านง่ายมากสำหรับหนังสือเนื้อหาขนาดนี้ Yuval จะมีชื่อบทที่โยนเอาไว้แบบอยากให้อ่านต่อและได้ซอยแต่ละบทไว้เป็นบทที่ไม่ยาวจนเกินไปทำให้มีกำลังใจอ่าน สำหรับคนที่ภาษาอังกฤษไม่แข็งแรงแนะนำให้ซื้อฉบับแปลเนื่องจากว่า Version Original ที่เป็นภาษาอังกฤษมีภาษาที่ค่อนข้างอ่านยากนิดนึงนะคะ
สรุป Sapiens ประวัติย่อมนุษยชาติ
เนื้อหาที่เค้าสื่อมันใหม่มาก (จากที่เคยอ่านหนังสือมา แทบไม่เคยเจอเล่มไหนที่เอาประวัติศาสตร์มาเล่าจริงจังเท่านี้) จุดที่น่าสนใจอีกจุดคือเมื่ออ่านจบแล้วจะมีรู้สึกเหมือนได้อ่านหนังสือ Self-help ดีๆ ซักเล่มด้วย เพราะว่าเมื่อได้อ่านประวัติศาสตร์ที่ผ่านมาแล้ว จะทำให้เราตกตะกอนกับชีวิตของตัวเองได้มากขึ้นคล้ายๆ กับเป็นการเรียนรู้ชีวิตผ่านประวัติศาสตร์ ซึ่งจากที่สังเกตมาคือแต่ละคนที่อ่านจะรู้สึกตกผลึกในประเด็นที่ต่างๆ กันตามโจทย์ชีวิตที่ตัวเองมีอยู่ เพราะฉะนั้นถ้ามีเวลา แนะนำให้อ่านอย่างยิ่งเลยค่ะ! ถ้าจะมีกรณีเดียวที่ไม่แนะนำคือคนที่กลัวหนังสือยาวๆ เพราะเล่มนี้ยาวได้ใจจริงๆค่ะ
และทั้งหมด คือ SAPIENS เซเปียนส์ ประวัติย่อมนุษยชาติ หนังสือที่ได้รวบรวมเอาเรื่องราวของมนุษย์ตั้งแต่จุดกำเนิดตลอดจนยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงต่างๆ จนมาถึงปัจจุบัน ใครที่อ่านจบแล้วคงจะมองเห็นถึงที่มาที่ไปของมนุษย์ว่าเราเดินทางมาถึงจุดนี้ได้อย่างไร เรียกได้ว่านักเขียนรวบรวมข้อมูลสำคัญน่ารู้ไว้ครบถ้วนในเล่มเดียวเลยค่ะ และสุดท้ายนี้ขอขอบคุณเพจ รีวิวทุกอย่างที่อ่านออก ที่นำหนังสือดีๆ เนื้อหาน่าสนใจแบบนี้มาแนะนำเราอีกเช่นเคยนะคะ และใครที่มองหาร้านหนังสือออนไลน์อย่าลืมเข้ามาอ่านหนังสือได้ที่ Reeeed.com นะคะ เรามีหนังมือมากมานรอนักอ่านทุกท่าน หรือใครที่สนในบทความก็สามารถแวะเข้ามาอ่านที่ article.reeeed ได้เสมอนะคะ
ซื้อหนังสือ เซเปียนส์ ประวัติย่อมนุษยชาติ : Sapiens A Brief History of Humankind (e book PDF)
ซื้อหนังสือ เซเปียนส์ ประวัติศาสตร์ฉบับกราฟิก : Sapiens: A Graphic History: The Birth of Humankind(e book PDF)
